Αποκαλύπτουμε το συγκλονιστικό ντοκουμέντο από τα Τέμπη με τα τελευταία λεπτά των θυμάτων όπως καταγράφεται σε κλήση στο 112. Γιατί το κρύβουν;

∆ύο κινητά τηλέφωνα που ενεργοποιήθηκαν αυτόµατα µετά τη σύγκρουση των τρένων στα Τέµπη, δύο άψυχα µικρόφωνα που µετέφεραν επί τρία λεπτά τις κραυγές και την απόγνωση των ανθρώπων που χάνονταν µέσα στη φωτιά ενώ είχαν επιζήσει από τη σύγκρουση, αποτελούν πλέον το αποδεικτικό υλικό γι’ αυτό που πραγµατικά συνέβη. Το ανατριχιαστικό ηχητικό, που δυστυχώς αποτελεί την καταγραφή των τελευταίων στιγµών των ανθρώπων που χάθηκαν, οι κραυγές «βοήθεια», «δεν έχω οξυγόνο» και «θα πεθάνουµε» είναι οι φωνές από τον τάφο που µαρτυρούν τι έγινε.

Και αυτό που µαρτυρούν είναι ένα διπλό έγκληµα. Η σύγκρουση των τρένων, όπως από πολύ νωρίς είχαν εντοπίσει οι πραγµατογνώµονες οικογενειών των θυµάτων µε επικεφαλής τον Βασίλη Κοκοτσάκη, δεν ήταν αυτό που οδήγησε στον θάνατο τους 57 ανθρώπους. Πολλοί από αυτούς επέζησαν, αλλά έλιωσαν από τη φωτιά που προκλήθηκε εξαιτίας των εύφλεκτων υλών που µετέφερε, κρυφά απ’ ό,τι φαίνεται, η εµπορική αµαξοστοιχία. Η δεύτερη όψη του εγκλήµατος αφορά τη συγκάλυψη και γι’ αυτή την πλευρά της υπόθεσης. Το καταγραφικό σύστηµα του 112, που απάντησε αυτόµατα στις κλήσεις, καταγράφει τα τρία λεπτά του τέλους δίνοντας ταυτόχρονα ξεκάθαρα, µέσα από όσα κραυγάζουν τα θύµατα, την πληροφορία ότι υπήρξε φωτιά που έκαψε όσους επέζησαν.

Μετά τα τρία αυτά λεπτά της αποκάλυψης οι ήχοι σταµατάνε. Εχουν καεί οι άνθρωποι και στη συνέχεια τα τηλέφωνα που εξέπεµψαν τις αποκαλυπτικές πληροφορίες. Τα ηχητικά της έσχατης αλήθειας είναι στη διάθεση του ανακριτή, ο οποίος όµως δεν κινεί απ’ ό,τι φαίνεται τις διαδικασίες για να ερευνηθεί η βεβαιωµένη πλέον από τα ίδια τα θύµατα εκδήλωση της ισχυρής φωτιάς, αλλά υιοθετεί το σενάριο των νεκρών από τη σύγκρουση. Για µια ακόµη φορά η δηµοσιογραφική έρευνα και φυσικά η κοινή γνώµη θέτουν το ερώτηµα: Ποιος καλύπτεται και γιατί; Αυτήν τη φορά οι µάρτυρες της αλήθειας είναι οι ίδιοι οι νεκροί.

Οταν στις 28 Φεβρουαρίου 2023 στις 23.18 το βράδυ το επιβατηγό τρένο Intercity 62 συγκρούστηκε στα Τέµπη µε την εµπορική αµαξοστοιχία 63503, δύο κινητά τηλέφωνα στα οποία είχε ενεργοποιηθεί η λειτουργία συστήµατος ανίχνευσης σύγκρουσης κάλεσαν αυτόµατα τον αριθµό εκτάκτου ανάγκης 112. Στις δύο κλήσεις υπήρξαν ισάριθµες απαντήσεις από το κέντρο και διάλογοι των χειριστών µε ανθρώπους που ήταν ζωντανοί. Τα µικρόφωνα των τηλεφώνων µετέδωσαν τις πληροφορίες που µε αγωνία έδιναν οι επιζώντες από τη σύγκρουση και στη συνέχεια µετατράπηκαν πρακτικά σε µικρόφωνα που µετέδιδαν τον ήχο από τον χώρο των βαγονιών.

Η δηµοσιογραφική αποτύπωση των πληροφοριών που δίνουν αυτά τα ηχητικά είναι δύσκολη. Μέσα από τις κραυγές των αβοήθητων µελλοθανάτων έπρεπε να αποµονώσουµε τα στοιχεία που αποτελούν πληροφορίες, παρακάµπτοντας την ανατριχίλα και το σκληρό συναίσθηµα. Οταν οι αισθητήρες του τηλεφώνου ανιχνεύσουν σύγκρουση, στα δέκα δευτερόλεπτα καλούν τον αριθµό 112. Ταυτόχρονα στέλνουν πληροφορίες γεωεντοπισµού, το στίγµα δηλαδή του ατυχήµατος, κάθε πέντε δευτερόλεπτα. Αυτό το ψηφιακό µήνυµα επαναλαµβάνεται µέχρι να ακυρωθεί η κλήση από τον κάτοχο ή τον συνοµιλητή ή µέχρι να τελειώσει η µπαταρία. Στη συγκεκριµένη περίπτωση οι κλήσεις τερµατίζονται όταν τα τηλέφωνα καίγονται. Από την ανάλυση προκύπτει ότι τουλάχιστον τρία άτοµα καταγράφονται στον χώρο, είναι δηλαδή ζωντανά στο συγκεκριµένο σηµείο µετά τη σύγκρουση.

«Μάρθη, σε αγαπώ»

Η πρώτη κλήση γίνεται αυτόµατα από τηλέφωνο iphone στις 23:19:55. Σε αυτή την κλήση διακρίνεται φωνή γυναίκας ανάµεσα σε κραυγές απόγνωσης και πόνου να δίνει σοβαρές πληροφορίες για τις συνθήκες εκείνες τις στιγµές. Λέει ξεκάθαρα ότι δεν µπορεί να αναπνεύσει και ότι έχει ελάχιστο οξυγόνο. ∆ύο λεπτά και δεκατέσσερα δευτερόλεπτα µετά την αυτόµατη κλήση η νεαρή κοπέλα ακούγεται να συνειδητοποιεί το τέλος και να λέει: «Θα πεθάνουµε». ∆ύο δευτερόλεπτα µετά υπάρχει η πιο συγκλονιστική καταγραφή της κοπέλας, που αισθάνεται την ανάγκη να δηλώσει αυτό που είναι σηµαντικό πριν από το τέλος: «Μάρθη, σε αγαπώ… µε ακούς… Σε αγαπώ».

Παραθέτουµε το περιεχόµενο αυτής της κλήσης, της οποίας η αποµαγνητοφώνηση εµπεριέχεται στη δικογραφία για τα Τέµπη, αναξιοποίητη ωστόσο ανακριτικά. Το περιεχόµενο παρατίθεται όπως είναι σχολιασµένο στην έκθεση του πραγµατογνώµονα Βασίλη Κοκοτσάκη:

Στα 00.29 Αγνωστη κοπέλα: 

∆εν µπορώ να αναπνεύσω.

Στα 00.51 Αγνωστη κοπέλα: 

Νιώθω νιώθω.

Στα 00.57 Αγνωστη κοπέλα: 

Εχω ελάχιστο οξυγόνο.

Σηµείωση: Η φράση αυτή µας δίνει σηµαντικότατες πληροφορίες σχετικά µε το περιβάλλον. ∆ηλώνει δηλαδή πως ο αέρας που αναπνέει (όπως προκύπτει από το γεγονός ότι µιλάει) δεν περιέχει αρκετό οξυγόνο, δείγµα ότι έχουµε δυνατή καύση πολύ κοντά, η οποία καταναλώνει µεγάλες ποσότητες οξυγόνου, φαινόµενο που παρατηρείται κυρίως κατά την καύση υδρογονανθράκων.

Στα 01.05 Αγνωστος: 

Κι εγώ σε αγαπώ.

Στα 01.12: 

(Ακούγεται άλλη φωνή πιο µακριά)

Στα 01.20 Αγνωστη κοπέλα: 

Με πονάτε, µε πονάτε.

Σηµείωση: Ισως προσπάθεια βοήθειας, ίσως όµως και ποδοπάτηµα από ανθρώπους που προσπαθούσαν να διαφύγουν.

Στα 1.23 Αγνωστη κοπέλα: 

∆ηµήτρη, κάνε κάτι.

Στα 01.41 Αγνωστη κοπέλα: 

Το κεφάλι µου λίγο (το κεφάλι σου λίγο).

Στα 01.54 Αγνωστη κοπέλα:

Βοήθεια βοήθεια.

Στα 02.11:

(Ακούγονται σπαρακτικά ουρλιαχτά στο βάθος όπως και άλλες φωνές απόγνωσης)

Σηµείωση: Υπολογίζουµε ότι υπάρχουν τουλάχιστον άλλα δυο άτοµα. Από την αύξηση των δραµατικών κραυγών µπορούµε να υποθέσουµε την ενδυνάµωση της πυρκαγιάς που πλησιάζει ή τη δραµατική αύξηση της θερµοκρασίας.

Στα 2.14 Αγνωστη κοπέλα:

Θα πεθάνουµε…

Σηµείωση: Πιθανότατα αντιλαµβάνεται το δραµατικό της στιγµής.

Στα 02.16 από την ίδια άγνωστη κοπέλα:

Μάρθη, σε αγαπώ… µε ακούς… Σε αγαπώ.

(Στη συνέχεια ακολουθεί σιγή…)

Σηµείωση: Η κλήση τερµατίστηκε από τον χειριστή έπειτα από οδηγίες από ένα συνάδελφό του. Αυτό είναι κοµβική παράλειψη γιατί έτσι χάθηκαν ζωτικές πληροφορίες.

Η αναφορά στο όνοµα Μάρθη παραπέµπει στην κόρη της Μαρίας Καρυστιανού και ο ανακριτής οφείλει να ελέγξει αν η νεαρή που ακούγεται είναι η φίλη της Φραντζέσκα Μπέζα.

«Βοήθεια, βοήθεια»

Η άλλη κλήση που γίνεται αυτόµατα στο 112 δεν συνοδεύεται από συνοµιλία. Καθώς το τηλέφωνο µένει ανοιχτό µεταφέρονται ήχοι και κραυγές από το βαγόνι και περισσότερο οι συνοµιλίες µεταξύ των υπαλλήλων της υπηρεσίας οι οποίοι βρίσκονται µάλλον σε πανικό:

Αυτοµατοποιηµένο µήνυµα ανίχνευσης σύγκρουσης (µέσω της τηλ. συσκευής του καλούντος αριθµού) που ενηµερώνει το 112 ότι ο κάτοχος του τηλεφώνου δεν αποκρίνεται στο τηλέφωνό του, έχει υποστεί σοβαρό τροχαίο και ταυτόχρονα στέλνει και γεωγραφικές συντεταγµένες εντοπισµού.

112 (γυναίκα):

Εχει συµβεί κάτι;

(Ακούγεται το µνµ ανίχνευσης)

112:

Με ακούτε;

Ακούγονται βογγητά.

112:

Με ακούτε;

(Ακούγονται φωνές και κραυγές ακατάληπτα από διαφορετικά πρόσωπα)

Μνµ ανίχνευσης

Ακούγεται φωνή γυναίκας:

«Βοήθεια βοήθεια» και ακατάληπτα

Μνµ ανίχνευσης – γεωεντοπισµού

112:

Με ακούτε;

(Ακούγονται φωνές µακριά από το µικρόφωνο από τον τόπο του συµβάντος)

112:  

Με ακούτε;

(Ακούγονται φωνές ακατάληπτες και έντονη κραυγή)

Ακούγεται φωνή γυναίκας:

«Βοήθεια» & ακατάληπτα.

112:

Ψυχραιµία ψυχραιµία. Ειδοποιούµε τις αρχές. Εχει γίνει τροχαίο;

Μνµ ανίχνευσης – εντοπισµού

112:

Με ακούτε;

Αντρική φωνή από τον τόπο του συµβάντος:

Μην κουνιέσαι σε παρακαλώ.

112:

Με ακούτε;

Ακούγονται κραυγές και αντρική φωνή:

Μην κουνιέσαι, µην κουνιέσαι.

Φωνή υπαλλήλου άλλης υπηρεσίας που κλήθηκε από 112:

Παρακαλώ.

112:

Ψυχραιµία… Γεια σας. Πυροσβεστική; Γεια σας ΕΚΑΒ. Περιµένουµε να απαντήσει και η ΕΛΑΣ. Πρέπει να έχει γίνει τροχαίο στην τοποθεσία που σας έχω σηµειώσει, µας έχει βγει µόνο κλήση µε συντεταγµένες και ακούω φωνές από µέσα που φωνάζουν βοήθεια βοήθεια.

Υπάλληλος υπηρεσίας (γυναίκα):

Πού ακριβώς βγαίνει, παιδιά;

112:

Στο σηµείο που σας έχω βάλει στον χάρτη, είναι ανάµεσα σε Παραπόταµο και Μακρυχώρι.

Υπάλληλος:

Α ωραία, εντάξει.

Αλλος υπάλληλος υπηρεσίας (άντρας):

Ανάµεσα σε Παραπόταµο – Μακρυχώρι… Πόσα άτοµα;

Γυναίκα υπάλληλος υπηρεσίας:

Σε ποιο σηµείο;

112:

∆εν γνωρίζω, βγαίνει ηχογραφηµένο όπως ακούτε… Μισό λεπτάκι… Με ακούτε;

(Ακούγονται σπαρακτικές κραυγές)

Γυναίκα (µάλλον αστυνοµικός):

Φώναξε το Α3. Μάλλον τροχαίο ανάµεσα σε Παραπόταµο µε Μακρυχώρι. Αναφέρεται ότι κλαίνε µέσα από αυτοκίνητο παιδιά… παιδάκια.

112:

Με ακούτε;

Γυναίκα υπάλληλος:

Εγώ ακούω. ΕΚΑΒ.

112:

Προσπαθώ να µιλήσω µε το κινητό που έχει γίνει η κλήση.

(Ακούγονται σπαρακτικές κραυγές)

112:

Φωνάζουν τα παιδάκια. Ανάµεσα σε Μακρυχώρι – Παραπόταµο. Μάλλον στον δρόµο για Γόνους. Σας έχω δώσει συντεταγµένες που βγήκαν στην κλήση.

Αντρας (υπάλληλος υπηρεσίας):

Παρακαλώ.

112:

Με ακούτε;

Υπάλληλος (γυναίκα):

Είναι στον παράλληλο δρόµο που πάει για Γόνους – στον παράλληλο.

Υπάλληλος (άντρας):

Πού ακριβώς;

Υπάλληλος (γυναίκα):

Εγώ όπως το βλέπω, συνάδελφε, στον χάρτη είναι στον παράλληλο για Γόνους.

Υπάλληλος (άντρας):

Για Γόνους από πού;

112:

Από Μακρυχώρι – επαρχιακός δρόµος.

Υπάλληλος (άντρας):

Για Γόνους δηλαδή, όχι Παραπόταµος;

Υπάλληλος (γυναίκα):

Εγώ το βλέπω ότι είναι µέσα σε κατοικηµένη περιοχή, για να καταλάβεις είναι ένας επαρχιακός µικρός δροµάκος, αν τον βλέπετε κι εσείς στον χάρτη.

Υπάλληλος (άντρας):

Το στίγµα είναι σίγουρα αυτό;

Υπάλληλος (γυναίκα):

Αυτό δείχνει τουλάχιστον. Το 112.

112:

Ναι, αυτό έδωσε η κλήση, η κλήση του κινητού. Το επαναλαµβάνει συνέχεια.

Υπάλληλος (γυναίκα µάλλον Π.Σ.):

Εγώ έχω σταθµό στους Γόνους, το στέλνω τώρα να ξεκινήσει από εκεί, να στείλει πυροσβεστικό κλιµάκιο.

Υπάλληλος (άντρας):

Ναι, από τη Βιοµηχανική.

Υπάλληλος (γυναίκα):

Εσείς ενηµερώνετε Τροχαία Ευαγγελισµού. Σωστά;

Υπάλληλος (άντρας):

Η πυροσβεστική;

Υπάλληλος (γυναίκα):

Η Τροχαία Ευαγγελισµού ενηµερώνει(νεται) να πάει τώρα.

112:

Ενηµερώνουµε ΕΛΑΣ από την άλλη γραµµή, σας κλείνω τώρα, να είστε καλά γεια σας.

Σηµείωση: Η ανταλλαγή του παραπάνω διαλόγου µεταξύ του κέντρου 112 και των διάφορων υπηρεσιών ξεκινά στο 02.16 λεπτό του ηχογραφηµένου και ολοκληρώνεται µε διακοπή της κλήσης ανίχνευσης σύγκρουσης περίπου στο 03.50, όση είναι και η διάρκεια του ηχογραφηµένου µηνύµατος. Καθ’ όλη τη διάρκεια των διαλόγων αυτών µεταξύ των υπαλλήλων δεν ακούγονται οποιοιδήποτε ήχοι που εκπέµπει το κινητό τηλέφωνο διότι η εγγραφή των διαλόγων των υπαλλήλων γίνεται πάνω στους ήχους του κινητού. Κατά περιόδους ακούγεται το ηχογραφηµένο κωδικοποιηµένο µνµ.

Παραλείψεις που απέκρυψαν ότι υπήρξαν επιζήσαντες

Τα ηχητικά από τις αυτόματες κλήσεις στο 112 είναι στη διάθεση του ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη από την αρχή της έρευνας. Εν ολίγοις, ο ανακριτής γνωρίζει και όσα προκύπτουν συμπερασματικά από τις καταγραφές. Πρωτίστως ότι επιβίωσαν άνθρωποι μετά τη σύγκρουση και πέθαναν από τη φωτιά. Η ανάκριση όμως παραβλέπει επιμελώς αυτή την πραγματικότητα που επιβεβαιώνεται από τις φωνές των επιζώντων. Στα ηχητικά δεν ακούγεται βήχας από καπνούς, αλλά αντιθέτως μια κοπέλα φωνάζει ότι κόβεται το οξυγόνο. Συνδυαστικά αυτό σημαίνει ότι η φωτιά επεκτάθηκε από έξω προς τα μέσα. Δεν υπήρξε λοιπόν ανάφλεξη συστημάτων στο εσωτερικό, όπως αρχικώς είπε η πυροσβεστική. Η εξέλιξη της φωτιάς ήταν ραγδαία και κατέκαψε το βαγόνι σε λιγότερο από τρία λεπτά, αναπτύσσοντας μεγάλες θερμοκρασίες που έλιωσαν τα μέταλλα. Το ηχητικό χρονοδιάγραμμα, αν τοποθετηθεί παράλληλα με το βίντεο της σύγκρουσης των τρένων, φαίνεται ότι επιβεβαιώνει την εξωτερική εξάπλωση της φωτιάς με μια πυρόσφαιρα που αγκάλιασε το τρένο μετά τον εκτροχιασμό και σκότωσε τους ανθρώπους. Η πυρόσφαιρα αυτή έχει προκληθεί, όπως υποστηρίζουν οι πραγματογνώμονες οικογενειών, από υδρογονάνθρακες που μετέφερε κρυφά η αμαξοστοιχία. Τόσο γρήγορη εξάπλωση της φωτιάς, και μάλιστα χωρίς καπνό, δεν δικαιολογείται από αδρανή στοιχεία.

Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι σχεδόν δύο χρόνια μετά το δυστύχημα ο ανακριτής δεν έχει φροντίσει να διαπιστωθεί ποιοι ήταν οι κάτοχοι των κινητών που έκαναν την αυτόματη κλήση και μετάδοση ήχου. Είναι στοιχείο που μπορεί να αποκτηθεί με ένα απλό αίτημα στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας.

Ενα πολύ σημαντικό θέμα είναι ότι οι επίσημες απομαγνητοφωνήσεις των συνομιλιών που υπάρχουν στη δικογραφία δεν αποδίδουν πιστά όσα έχουν καταγραφεί. Λείπουν δηλαδή συνομιλίες ή φράσεις από τις οποίες βγαίνουν συμπεράσματα για το τι συνέβη μετά τη σύγκρουση. Οι επίσημες απομαγνητοφωνήσεις είναι δηλαδή «πειραγμένες».

Οι καταγραφές εμφανίζουν επίσης σημαντικές παραλείψεις και προβλήματα στην αντίδραση της υπηρεσίας του 112. Οι υπάλληλοι που δέχονται τις κλήσεις δεν αντιλαμβάνονται την κατάσταση των θυμάτων και δεν επιχειρούν να δώσουν οδηγίες ή να τα κατευθύνουν. Ενώ έχουν στοιχεία γεωεντοπισμού που εκπέμπονται αυτόματα από τα τηλέφωνα, δείχνουν αδυναμία να δράσουν. Σοβαρό επίσης είναι και το γεγονός ότι η Υπηρεσία Εκτακτης Ανάγκης 112 δεν αξιολόγησε και δεν παρέδωσε αυτεπάγγελτα τα ηχητικά στις ανακριτικές αρχές. Ετσι δημιουργήθηκαν λάθος εντυπώσεις για το δυστύχημα και η παρέλευση πολύτιμου χρόνου λειτούργησε αποπροσανατολιστικά. Εν ολίγοις, ο δρόμος της αμέλειας και της παράβλεψης στοιχείων απομάκρυνε από την αλήθεια, η οποία είναι μία: υπήρξαν επιζήσαντες από τη σύγκρουση οι οποίοι κάηκαν εξαιτίας ισχυρής φωτιάς. Σύμφωνα με τους πραγματογνώμονες, οι οποίοι λειτούργησαν με στατιστικό μοντέλο, αυτοί που είχαν επιβιώσει μετά τη σύγκρουση ήταν τριάντα άνθρωποι.